ایران کشور اقلیت‌ها و رنگین‌کمانی از ملت‌ها و اقوام است و هیچ ملتی در آن از اکثریت برخوردار نیست و تمامی آنها تنها در جغرافیای ملی و تاریخی خود دارای اکثریتِ جمعیتی بوده و نسبت به کل کشور اقلیت بشمار می‌روند. دو نوع تبعیض در ایران که هر دو نیز رسمی و قانونی می باشند، ریشۀ سایر تبعیضات حاکم بر این کشور را تشکیل می دهند: یکی تبعیض عقیدتی و دینی دیگری تبعیض اتنیکی و ملی!

حکومت دینی حاکم بر ایران، در بسیاری از مناطق تورکمن صحرا، ترکمنها را در اقلیت قرار داده و صاحبان اصلی سرزمین را در تنگنای فقر و بیکاری و فلاکت نشانیده و ترکمن‌ها را هرچه بیشتر به سوی پرتگاه نیستی ملی می‌راند!

امروزه این اقلیت ملی و مذهبی حتی از انتخاب نام برای فرزند خود و اخذ شناسنامه و کارت ملی با اسامی ترکمنی منع شده و در واقع برای وی انتخاب هر نام فارسی و امامان شیعه آزاد است مگر نامهای اصیل که معرَف هویت ملی فرزند خود باشد!

جمهوری اسلامی همچنان در راه نابودی زبان و فرهنگ ترکمنهای ایران تلاش میکند و بعبارت دیگر در راه هوویت زدائی از ترکمنها جدی وپیگیر است و به هر حیله و روشی متوسل می شود تا ترکمنها آسیمیله وبا هوویت خودشان بیگانه، سردرگم وغرق درفلاکتهای ناشی ازآن شوند.

درک دولتمردان از حقوق آموزش به زبان مادری و فرهنگی چیزی جز تداوم محرومیت ملیتهای غیرفارس و اعمال تبعیض به قصد هویت زدایی از آنها نیست. نظام جمهوری اسلامی در راه قتل و نابودی زبانهای مادری غیرفارسی در ایران همچنان به حیله های ویژه ی خود متوسل می شود.

نگاه کوتاهی به اخبار مربوط به ترکمنها و منطقه ترکمن نشین از نشریات رژیم و وب سایت های متعدد منطقه نشان میدهد ارگانهای حکومتی در راه اعمال تبعیض وپایمال نمودن حقوق بشر در رابطه با ترکمنها بسیار جدی عمل می کند. جمهوری اسلامی ایران بویژه طی دو سال گذشته طرحهای گسترش آموزش زبان فارسی را بهمراه طرحهای اقتصادی متوجه نواحی مرزی نموده است تا علاوه بر آسیمیله نمودن ترکمنها به بهانه اجرای طرحهای اقتصادی عناصر غیرترکمن را در نواحی مرزی افزایش دهد تا در برابر نهادهای بین المللی مدافع حقوق بشر وانظار عمومی جهانیان مدعی در اکثریت بودن غیر ترکمنها وعدم تمایل ترکمنها به حقوق زبانی و فرهنگی شان گردد.

ترکمن صحرا منطقه‌ای در شمال شرقی ایران است و شهرهای گنبد کاووس، بندر ترکمن، آق‌قلا، مراوه‌تپه، کلاله، سیمین‌شهر، گمش‌تپه، نگین‌شهر، انبار آلوم و داشلی برون، بجنورد، درگز، شهر فراغی، گلیداغ و اطراف تربت جام را در بر می‌گیرد.

از لحاظ موقعیت جغرافیایی این منطقه از غرب به دریای خزر و از شمال به جمهوری ترکمنستان محدود می‌شود که با طول ۴۰۰ کیلومتر از غرب به شرق گسترده‌است و از مشرق به خراسان و منطقه نیمه‌خشک بجنورد و دره‌گز و از جنوب به کوهپایه‌های جنگلی البرز شمالی محدود است.

آمار رسمى از جمعيت تركمنها همچون ساير گروههاى قومی در ايران در دسترس نيست. اما فعالان تركمن مى گويند كه جمعيت ترکمنهای ایران حدودا سه میلیون نفر مى باشد و تقريبا 95% آنان در دو استان گلستان وخراسان شمالی زندگی میکنند وبه لحاظ جغرافیائی بترتیب در شرق دریای خزر قراردارند. بقیه ترکمنها بیشترشان در خراسان رضوی( یا مرکزی) درشهرستانی بنام تربت جام زندگی میکنند.

ترکمنها از مسلمان “اهل سنت و جماعت” و تابع فقه حنفی هستند. و از اين جهت همانند ساير شهروندان اهل سنت ايران از تبعيض مذهبى توسط مقامات جمهورى اسلامى و نيز نابرابرى در قوانين و سياستهاى كلى دولت رنج مى برند.

رفتارهای متناقض نظام با اقوام مختلف و حتی فراتر از آن اجرای قوانین دستوری  برای همه ی قوم ها نتیجه ای به جز نابودی ریشه های فرهنگی، میراث تاریخی، حیاط وحش وماهیت تاریخی ایران نداشته است. و حاصلش امروزه در اقصی نقاط کشور مشهود است. در زمینه ی احیا و حفاظت از محیط زیست هم ما شاهد نژادپرستی در کشور خود هستیم. به طور مثال دریاچه ی چیتگر واقع در غرب تهران تبدیل به دریاچه ای بزرگتر و محلی برای گردشگری پایتخت نشینان شد و از سوی دیگر دریاچه ی ارومیه با قدمت 13000 سال با وجود اختصاص بودجه های کلان برای احیا به علت ناکارمدی مسئولین و اختلاس به خشکی 100 درصد رسید. باید از خود پرسید که آیا در صورتی که این دریاچه  در نزدیکی پایتخت قرار داشت هم با چنین عاقبتی مواجه می شد؟

در انتها کافی ست به شرایط نگهداری از آثار باستانی در نقاط مختلف ایران که اکثر خارج از پایتخت قرار دارند دقت بفرمایید .بودجه نگهداری از ۳۴ هزار اثر تاریخی ملی فقط ۲۰۰ میلیارد تومان است!

تفاوت عملکرد حکومت در اختصاص بودجه برای آثار باستانی و محیط زیست (به ویژه فرهنگ اقوام)در مقابل مقداراختصاص بودجه برای نهادهای  مذهبی و پروپاگاندای نظام نمونه ی بارزی ازتبعیض و عدم اجرای عدالت است.

پیشینه ی تاریخی و فرهنگی اقوام ایرانی و تنوع زبان ها در کشوری که بستر تمدن های گوناگونی می باشد شرایط را برای تفکر نژادی و خودبرتر بینی قومی فراهم کرده است. این مهم نه تنها در خصوص اقوام بلکه با توجه به زیرساخت های  نادرست فرهنگی امروزه در تمام زمینه ها به روشنی آشکار شده است.

به طور مثال شکل گیری یک الگوی مشخص برای تعیین متعارف یا غیر متعارف در حوزه ی پوشش، بدون در نظر گرفتن ریشه های تاریخی و فرهنگی اقوام مختلف سنگ بنای نابودی این فرهنگها محسوب می شود. در حالی که پوشش ظاهری اقوام ما که گاها بالغ بر 10000 سال قدمت داشته کاملا نادیده گرفته شده و حتی تاریخ ایران را با تمامی اقوام داخلشبه تاریخ مذهب تقلیل می دهند.

در واقع وجود روشهای این چنینی نه تنها ریشه در باورهای نژاد پرستی و قوم گرایانه داشته بلکه به روند گسترش و پیشرفت این نوع نگاه ها کمک شایانی کرده است. این وضعیت حتی فراتر از نژادپرستی ست  و اعمال نگاه دیکتاتوری در حکومت جمهوری اسلامی، مردم را به خودی و ناخودی تقسیم کرده است..

نژادپرستی و یا راسیسم همان پدیده شومی است که از طریق تحقیر، انکار و یا بی حرمتی در رابطه با هر یک از اجزا تشکیل دهنده  نژاد و قومیت، هر دو، حاصل می شود.

برای مثال، زبان یکی از مشخصه های پررنگ و قدرتمند قومیت/اتنیسیتی است. در عین حال، تحقیر و منع زبان انسانها یکی از شنیع ترین و وحشی ترین انواع نژادپرستی و راسیسم است. به عبارت دیگر، راسیسم می تواند محصول تحقیرها و تبعیض های فیزیولوژیک باشد، مثل رنگ پوست، و نیز می تواند محصول تحقیرها و تبعیض های اتنیک و قومیتی باشد، مثل زبان، آداب و رسوم و غیره. گاهی یک قومیت، گاهی مذهب، گاهی جنسیت ، و گاه طبقه اجتماعی مبنای اصلی تفرقه ها و شکاف های اجتماعی می شوند.

آنگاه که عنصر قدرت در امر تبیین و تعریف هویت ها دخالت می کند، مسئله دیگر از حد یک مقوله زبانی خارج می شود و داخل حوزه نابرابری های اجتماعی قرار می گیرد. در مورد مشخص ایران، دخالت های لجام گسیخته گروه حاکم در حیطه زبان و فرهنگ، در امر چگونه تعریف شدن و چگونه تعریف کردن کاتاگوری های متنوع هویتی و صاحبان هویت های متنوع اتنیکی/قومی/ملی، جنسی/جنسیتی و غیره، جنبه ی تجاوزگرانه ای از نژادپرستی افراطی و راسیستی به خود گرفته است.

مثل اکثر جوامع، ایران نیز جامعه ای است که ساکنان آن صاحب هویت های ملی و اتنیکی متنوع هستند: مثلا عرب، فارس، ترک، کرد، بلوچ، ترکمن، لر و دیگران. گروه های اتنیک، ملیت ها و ملت های ساکن در ایران برای نشان دادن تمایز و تفاوت خود از دیگران، از کاتاگوری های هویتی متنوع و متفاوت استفاده می کنند.

تحقیر نژادی و قومیتی در ایران موضوع جدیدی نیست. اقوام و ملل مختلف در ایران بارها شاهد انواع توهین‌ها در میان مردم بوده‌اند، مانند جوک‌ها و یا تعابیر نادرستی که برای گیلک، کرد، لر، ترک، مازنی، عرب و بلوچ به کار برده می‌شود.

حکومت ایران به شکل سیستماتیک، نژادپرستی را در جامعه پمپاژ می کند. در کتب درسی، رسانه ها و مطبوعات رسمی ایران نیز، اقوام ایرانی مورد تحقیر قرار می گیرند و تاریخ و هویت آنها انکار و تحریف می شود. انکار هویت اقوام در ایران با هدف اختلاف افکنی صورت می گیرد. جمهوری اسلامی با توجه به حجم نارضایتی های مردم از سیستم حاکم و میل به استمرار حاکمیت خود بر کشور ایران از هر طریقی برای تسلط بر اقوام مختلف ایرانی برنامه ریزی می کند.

قوم کُرد جغرافیا، تاریخ و آداب و رسوم خاص خود را دارند و پراکندگی جمعیت آن بیشتر از سایر اقوام ایرانی است. با اینکه کُردهای ایران ۱۰ درصد از جمعیت کشور را به خود اختصاص داده‌اند، اما همچنان در این کشور از آزار و تبعیض گسترده‌ای رنج می‌برند.

سرکوب کُردها  به شیوه‌های مختلف از جمله دستگیری، شکنجه، زندان و اعدام به بهانه‌های واهی همچون ارتباط با گروه‌های خارجی، تهدید امنیت ملی، یا تحریک علیه رژیم دیکتاتوری انجام می‌شود.

مردم کُردستان در جمهوری  اسلامی متحمل رنج‌های فراوانی شده اند و حتی بیشتر عقب‌ماندگی‌های این استان ریشه در كم ‌توجهی حاكمان رژیم دارد.

قوم کُرد همچون دیگر اقوام ایرانی طی سالهای پس از پیروزی انقلاب مورد ظلم و نابرابری در زمینه های مختلف قرار گرفته اند. پیشینه ی تاریخی این قوم بزرگ، فرهنگ و سنت های بسیاری را در خود جای داده است .در ایام و مراسم مختلف بارها شاهد این بوده ایم که حکومت از برگزاری سنت هایی چون نوروز جلوگیری ،و عده بسیاری را در این زمینه بازداشت و محاکمه کرده است.

وضعیت اقتصادی در شهرهای کُردنشین مرزی به مراتب بدتر از دیگر نقاط کشوربوده که این امر باعث شده  اجبارامردم برای امرار معاش به کارهایی همچون کولبری بپردازند که تا کنون جان بسیاری از همین هموطنان عزیزمان در این راههای پر مخاطره گرفته شده و تاکنون ادامه دارد.

کُردها در ایران در استان‌های مختلف پراکنده هستند و حضور آنها بیشتر در استان‌های آذربایجان غربی، کردستان، کرمانشاه و ایلام متمرکز است.

بر اساس گزارش‌های سازمان‌های بین‌المللی حقوق بشر، اقلیت‌های قومی در ایران از آزار و اذیت و به حاشیه رانده شدن رنج می‌برند.

رفتار و ادبیات توهین آمیزی که متضمن تحقیر “دیگری” باشد در ایران معاصر بی‌سابقه نیست. هم در ادبیات مکتوب و شفاهی و هم در رفتارهای اجتماعی می‌توانیم ردی محسوس از دیگر ستیزی هویتی و خود بزرگ بینی فرهنگی ببینیم.

نژادپرستی که یکی از بزرگترین معضلات برآمده از بطن آن می تواند قوم ستیزی باشد مشکلات فراوانی را چه در زمینه ی فرهنگی و چه در خصوص اخلاقیات جامعه به وجود آورده که لُر ستیزی نمونه ای بارز از این مشکلات است.

لُر ستیزی به مجموعه اقدامات افرادی اطلاق می شود که به صورت آگاهانه یا ناآگاهانه، برنامه ریزی شده یا بدون طرح و برنامه انجام میگیرد و به جایگاه کنونی،جایگاه تاریخی، فرهنگ ، تمدن ، پیشرفت و توسعه قوم لُر آسیب می زند.

قومیت لُر  که  دارای پیشینه ی عظیم تاریخی و فرهنگی اصیل  می باشد بارها توسط افکاری آلوده که جز نفاق و تجزیه به دنبال هدفی دیگر نبوده اند مورد هجوم و دشمنی فرهنگی قرار گرفته است. گذشته از آن اقداماتی که چه به صورت آگاهانه و یا سهوا صورت گرفته خسارات بسیاری به اتحاد و همبستگی اقوام ایرانی وارد آورده است.

کلیدواژه ملیت مفهوم وسیع و پردامنه‌ای است که آشنایی‌زدایی از آن موضوع مفصلی است که در این مختصر نمی‌گنجد. اما درکلانِ مفهومِ کلامی آن، می‌توان به رابطه حقوقی و معنوی شخص با دولت و ملت در قاموس پیوندهای درهم تنیده گوناگون سرزمینی و عشیره‌ای اشاره کرد. معمولاً ملیت در تقرب و تجانس با قومیت تعریف و وجهه می‌یابد و قومیت‌ها به‌عنوان دارایی یک سرزمین در خوش لحظه‌ها و بد لحظه‌ های آن شریک و دخیل‌اند.

از جمله صدمات جبران ناپذیری که به اتحاد و یکدلی اقوام ایرانی وارد آمده استفاده از لطیفه ها و یا صفاتی ست که با توجه به روحیه ی شوخ طبع ایرانیان کاملا هدفمند فرهنگ سازی شده و این امر تا به امروز مانند ویروسی همه گیر در سطح جامعه پیش رفته است.

ملت ایران از دیرباز با بهره جستن از روحیه شوخ‌طبعی و ظرافت رفتاری و گفتاری، برون‌رفتی زیبا را در مواجهه با مشکلات مختلف روزگاران خویش برگزیده اند اما متأسفانه در سده اخیر این شوخ مشربی و مزاح پیشگی در مسیر اغراض سیاسی نمود منفی گرفته و توسط گروهای معاند و مخالف یکپارچگی کشور امتدادیافته و می‌یابد.

نژادپرستی در ایران به دو شکل آشکار و پنهان نمود می یابد. شکل آشکارش را در آثار مکتوب و در رسانه های فارسی زبان می خوانیم و می شنویم. نمود آن را هم اکنون در اغلب کتاب ها، تلویزیون ها، روزنامه ها، سایت ها و سایر رسانه های گروهی در داخل و خارج می بینیم. نژادپرستی پنهان، به آنگونه تفکر یا رفتار نژادپرستانه می گوییم که شخص بدون اینکه خود بداند مرتکب فکر یا کنش نژادپرستانه می شود و این ناشی از رسوبات ذهنی است که گاه در ناخودآگاه شخص جای می گیرند. علی رغم اینکه حتی این شخص ممکن است ظاهرا مخالف نژادپرستی باشد.

تبعیض و نژادپرستی درمیان ایرانیان گاه شکلی خشن و آشکار به خود می‌گیرد و گاه با تردستی و ظرافت، در لفافه بیان می‌شود.

پیشداوری‌های رایج درمورد ملت‌ها و اقوام گوناگون زمینه‌ساز افکار نژاد پرستانه‌اند. افراد اغلب این پیشداوری‌ها را در تربیت دوران کودکی و جوانی درونی کرده‌اند. ترس از بیگانه و نفی او در افکار نژادپرستانه به عبارت دیگر لازمه مشروعیت و مقبول بودن خودی و رد و طرد غیر خودی است.

جمهوری اسلامی با توجه به حجم نارضایتی های مردم از سیستم حاکم و میل به استمرار حاکمیت خود بر کشور ایران از هر طریقی برای تسلط بر اقوام مختلف ایرانی برنامه ریزی می کند.نژادپرستی در طول یکصد سال گذشته در ایران نهادینه شده و اقوام مختلف در این کشور مکررا مورد تحقیر و توهین های نژاپرستانه قرار می گیرند و همچنین حکومت ایران نیز به شکل سیستماتیک، نژادپرستی را در جامعه پمپاژ می کند.

سوال اینجاست که آیا در زمینه بررسی مسائل نژادپرستانه در مطالعات جامعه شناختی ایرانیان تحقیقات همه جانبه‌ای صورت گرفته است؟ آیا برخورد ما با رنگ پوست یعنی درجه سیاهی و سفیدی آن و هم ملیت و مذهب و مواردی اینچنین، برخوردی متعارف و منطبق بر ارزش‌های انسانی و دموکراتیک است؟ آیا به عنوان نمونه سیاهی پوست نمادی از زشتی و هم فرودستی اجتماعی است؟ آیا زبان ما هیچ از حیث مسائل نژادپرستانه مورد بازنگری قرار گرفته است؟ آیا به عنوان نمونه استفاده رایج و روزمره از واژه “سیاه سوخته” در توصیف افراد سیاهپوست، برخوردی نژادپرستانه نیست؟

آدمی در مهاجرت و با فاصله گرفتن از جامعه‌ای که در آن بزرگ شده است، اغلب ارزش‌های فرهنگی خود و هنجارهای معمول در جامعه جدید را مقایسه می‌کند. این بازنگری هم فردی و هم جمعی است. در چنین شرایطی فرد می‌تواند آگاهانه‌تر و بهتر به خویشتن و هم جامعه‌ای که در آن بزرگ شده‌ است نگاه کند و به تعمق در ویژگی‌های فرهنگی و رسم و رسومی بپردازد که با آنها بزرگ شده‌ است.

آنچه تا به امروز در کشور ما به انجام نرسیده در خصوص اختلاف زدایی اقوام و فرهنگ سازی برای ریشه کن کردن نژادپرستی، نیاز مبرم به پردازش زیرساخت های فرهنگی بوده است. خسارات وارد آمده به اقوام و باورهای غلط شکل گرفته در سطح جامعه تنها از طریق آموزش های فرهنگی و برنامه ریزی دقیق و هدفمند و همینطور ارزش گذاری برای فرهنگ و تاریخ اقوام و تشریح آن در مراتب آموزشی می باشد.

در فیلمی که از کنفرانس خبری پایان بازی ملوان انزلی و استقلال ملاثانی منتشر شده خبرنگاری با بی‌شرمی تمام، در سخنانی عتاب‌آمیز از سرمربی استقلال ملاثانی می‌خواهد بابت عربی صحبت کردن بازیکنانش پاسخگو باشد. گویا از نظر ایشان، صحبت به زبان مادری برای بازیکنان عرب خوزستانی، فقط در عربستان مجاز است و ایرانِ آریایی‌ها، چیزی جز فارسی را برنخواهد تافت.

در ایران مدنظر اینان همه باید به زبان فارسی صحبت کنند، چنان که حتی ابراز احساساتی همچون خوشحالی نیز، جز با زبان رسمی مجاز نیست. حذف تمامی هویت‌ها و شیوه‌های زیست به نفع یک شیوه یگانه‌ی رسمی زیستن، شیوه‌ای که یک دولت مرکزی و ساختار سلسله مراتبی آن را نمایندگی خواهد کرد، دهه‌ها است که یکی از الگوهای مهم حکمرانی در سرزمین ایران است.

این هویت چنان برای سوژه‌های آریایی-شیعی درونی شده و طبیعی و یگانه شکل مجاز ابراز وجود شمرده می‌شود که حتی مرئی شدن هویت‌هایی غیر از هویت رسمی _ حتی در حد چند کلمه خوشحالی به زبانی غیر از فارسی_ هم به عربده‌کشی و متورم شدن رگ‌های گردنشان ختم خواهد شد.

در ایران مدنظر آنان نه چیزی به نام سایر ملیت‌ها وجود دارد، نه گرایش جنسی دیگری وجود دارد و نه جز به مذهب رسمی می‌توان باور داشت؛ همه یک شکل و یکسان، یک توده‌ در پیشگاه ولی فقیه.

ما در کشوری زندگی می کنیم چند قومی یا چند ملیتی است. نظام جمهوری اسلامی با فعالیت های خود آشکار کرده که کمر به نابودی فرهنگ ها و آداب و سنن ملت ها بسته است. این کار عین بی عدالتی و نابرابری قومی است. این بی عدالتی  و نابرابری فقط در زمینه ی فرهنگ نیست بلکه در همه ی جوانب زندگی مردم ملیت های ایران تاثیر بسزائی گذاشته است.

احترام گذاشتن به زبان و فرهنگ دیگران باعث ایجاد دوستی می شود.

وقت آن رسیده تا چشم ها را باز و وجدان های خفته را بیدار کنیم. طبل نفاق افکنی و تبعیض قومی و زبانی را در کشور ایران به پایان برسانیم و دست دوستی و احترام متقابل را به سوی اقوام مختلف ایرانی دراز کنیم و با یک پوزش خواهی ملی، به تمام مردم این مرز و بوم که قربانی سیاست های ناآگاهانه و ناعادلانه مرکز گرایانه ی جمهوری اسلامی شده اند، اطمینان دهیم که آنها نیز مثل ما ایرانی هستند و دارای حقوق مساوی شهروندی.

جمهوری اسلامی با توجه به حجم نارضایتی های مردم از سیستم حاکم و میل به استمرار حاکمیت خود بر کشور ایران از هر طریقی برای تسلط بر اقوام مختلف ایرانی برنامه ریزی می کند. نژادپرستی و ترک ستیزی در طول یکصد سال گذشته در ایران نهادینه شده و ترک ها در این کشور مکررا مورد تحقیر و توهین های نژاپرستانه قرار می گیرند.

حکومت ایران نیز به شکل سیستماتیک، نژادپرستی را در جامعه پمپاژ می کند. در کتب درسی، رسانه ها و مطبوعات رسمی ایران نیز، ترک ها مورد تحقیر قرار می گیرند و تاریخ و هویت ترکی آنها انکار و تحریف می شود.

انکار هویت ترک ها در ایران با هدف اختلاف افکنی بین ترک های قشقایی و آذربایجان جنوبی با ترک های ترکیه، آذربایجان شمالی و سایر نقاط جهان ترک صورت می گیرد تا روند آسیمیله نمودن ترک ها در ایران تسهیل گردد.

ترک ستیزی به احساسات و اعمالی که حاوی تبعیض، عملیات خصمانه و نفرت علیه اقوام ترک تبار،فرهنگ ترکی گفته می شود.

بنیان گذاری ترک ستیزی سیاسی در ایران، اروپائیها و در وحله اول انگلیسی‌ها هستند که با فروپاشی امپراطوری عثمانی سهم شیر نصیب آنها شده بود و همانها شعار «ترک را بکش هرچند که پدرت باشد» را برای بسیج اعراب علیه ترکان عثمانی ساخته بودند و با براه انداختن ترک ستیزی در ایران نیز هدف تضعیف تمام ترک‌ها را تعقیب می‌کردند.

هویت جمعی ملت‌ها در تصور تاریخی‌شان از یک سو بر نقاط مشترک افرادشان و از سوی دیگر بر نقاط تمایزدهنده نسبت به هویت‌های بیرونی شکل می‌گیرند. زبان، آداب و رسوم، دین و دیگر عناصر فرهنگی از غنی‌ترین منابع هویت‌بخشی در هر دو بخش ایجاد اشتراکات بین افراد یک مجموعه و نیز تمایزات با مجموعه‌های دیگر هستند.

نظام‌های سیاسی بنا به تفاوت کارکرد و اهدافشان به مدیریت فرهنگی هویت ملی کشورشان از جهت نوع جهت‌گیری‌های کلان آن می‌پردازند. نظام‌های عرفیِ غیر ایدئولوژیک به ایجاد توازن در جهت‌گیری‌های هویت ملی توجه فراوان دارند تا از شکل‌گیری جریان‌های دگرستیزانه نسبت به ملت‌های هم‌جوار یا در تماس و یا اقلیت‌های قومی و دینی درون جامعه جلوگیری کنند.

جمهوری اسلامی با شعار اسلام‌گرایی در واکنش به ایرانی‌گری ظهور کرد؛ استفاده سیاسی از توان نیرومند فرهنگی در هویت‌های ملی در راستای غیریت‌سازی زمینه حاصلخیزی برای رفتارهای نژادستیزانه و فرقه‌گرایانه را فراهم می‌آورد. این امر به گسترش دشمنی با اقوام و ادیان همجوار و نیز امتدادات داخلی آنها در یک کشور می‌انجامد. در نتیجه خطری برای وحدت ملی جوامع چند فرهنگی مانند ایران به شمار می‌رود که این جریان در سری تولیدات رسانه‌ای ایرانی به شدت تقویت شده است.

در سال‌های اخیر ، شروع تحریکات و توهین‌ها از کانال‌های دولتی بخاطر اینست که هرچه مردم از مذهب دولتی بیشتر فاصله می‌گیرند، حکومت بیشتر به ناسیونالیسم ایرانی متوصل می‌شود و چون پان ایرانیست‌ها بعنوان مدافع ناسیونالیسم ایرانی و کارشناس مسائل ملی در دستگاههای تبلیغی حکومت بکار گرفته شده‌اند لذا خط فکری نژاد پرستانه خود را پیش می‌برند و چون معتقد به مستحیل کردن ترک‌ها هستند، از هر امکانی برای تحقیر و توهین به ترک‌ها استفاده می کنند.

رفتار و ادبیات توهین آمیزی که متضمن تحقیر “دیگری” باشد در ایران معاصر بی‌سابقه نیست. هم در ادبیات مکتوب و شفاهی و هم در رفتارهای اجتماعی می‌توانیم ردی محسوس از دیگر ستیزی هویتی و خود بزرگ بینی فرهنگی ببینیم. اما همچون بسیاری از حوزه‌های دیگر، در این حوزه نیز تاکنون مطالعه مستقلی که نشان دهد این دیگرستیزی تا چه میزان در میان ایرانیان رواج دارد، انجام نشده است.

آنچه اینجا گفته می‌شود نه ادعایی برای نژاد پرست نشان دادن “ایرانیان”، که تحلیل آن دسته از ادبیات و رفتارهای دیگرستیزانه‌ای است که ما یا در چارچوب فرم‌هایی عادی از تبعیض همچون نادیده گرفتن، تمسخر کردن و متفاوت رفتار کردن یا در قالب رفتارهای آشکارا نژادپرستانه، به طور روزانه در فضاهای عمومی و جمع‌های خصوصی در ایران و شبکه‌ها و رسانه‌های اجتماعی مجازی فارسی زبان می‌بینیم.

در جنوب ایران، اقلیتی بومی زندگی می‌کنند که تیرگی رنگ پوست، آن‌ها را به لحاظ ظاهری از دیگر ایرانیان که رنگ پوستشان غالبا روشن‌تر یا سبزه است متمایز می‌کند. این اقلیت تجربه تلخی از ادبیات سخیف و زبان نژادپرستانه برخی از هموطنانشان دارند و از شنیدن خطاب‌های نژادپرستانه‌ای چون کاکاسیاه، سیاسمبو و … آزار دیده‌اند.

اما فارغ از این تجربه تلخ که ما ایرانیان با پوست روشن‌تر، درک بلاواسطه‌ای از آن نداریم، انواع دیگری از رفتارهای دیگرستیزانه که گاه مولفه‌هایی آشکارا نژادپرستانه دارد در ایران بیداد می‌کند. در چارچوب پارادایم نژادپرستی فرهنگی، مهم نیست رنگ پوست سیاه باشد یا سفید، لُر باشی یا عرب، بلوچ باشی یا کُرد، چرا که در مقام تحقیر، حذف و انکار، خصیصه‌های رفتاری و فرهنگی تو یا آن‌چه نسبت داده می‌شود می‌تواند موجب تبعیض‌نژادی شود.

نارضایتی گسترده در بین اعراب ایرانی عوامل مختلفی دارد اما عنصر کانونی آن شاید به نزاع تاریخی عرب- فارس نیز برگردد که در پی تحولات تاریخ معاصر و بخصوص عملکرد منفی جمهوری اسلامی و ناکامی حکومت دینی و تحمیل مشکلات مختلف بر مردم و کشور ابعاد آن را گسترش داده است. این بستر در کنار رویارویی ناسیونالیسم عرب و ناسیونالیسم ایرانی در تاریخ معاصر که یکی از نمود‌های آن نزاع بر سر نام خلیج فارس است و برخورد منفی مطلق گرایانه بخشی از مردم ایران که در برخی موارد رنگ و بوی نژادپرستانه به خود می‌گیرد باعث شده تا زیست ایرانیان عرب‌تبار موقعیت بحرانی پیدا کند. حل مشکلات ایرانیان عرب بیش از هر چیز نیاز اصلاح نگرش نسبت به اعراب است.

عملکرد جمهوری اسلامی با توجه به پیش زمینه‌های فرهنگی، نگرشی را بر جامعه حاکم کرده است که همدلی با اعراب ایرانی کم شده و انزوای آنها از بافت جامعه ایرانی به طور نسبی بیش از دیگر قومیت‌ها باشد. یا حداقل می‌توان گفت حساسیت‌ها در این زمینه بیشتر است. ثروتمندی استان خوزستان نیز مزید بر علت است تا توجه حکومت مرکزی بیشتر بوده و پاره‌ای اقدامات مهندسی شده برای تغییر غیر طبیعی ترکیب جمعیتی استان خوزستان انجام شود.

از جمهوری اسلامی و نهاد‌های تبلیغی و ترویجی آن انتظاری نیست، اما از اپوزیسیون، نیرو‌های جامعه مدنی و روشنفکران ایرانی انتظار می‌رود در این خصوص تلاش کرده تا عرب‌ستیزی با توجه به پیامد‌های مخرب آن در زیست اعراب ایرانی و همچنین تعامل با کشور‌های همسایه و ملل خاورمیانه، کنار گذاشته شود. این کار نیازمند زمان و فرهنگ‌سازی است اما تعلیق آن و بی‌تفاوتی اوضاع را بغرنج‌تر ساخته و تهدیدات در خصوص همبستگی ملی و تمامیت ارضی را افرایش می‌دهد.

نژادپرستی در معنای کلاسیک آن، مبتنی بر فرض نابرابری جنس بشر از لحاظ بیولوژیک است و نتیجه آن، نسبت دادن پیشرفت یا عقب مانده‌گی ملت‌ها به خصوصیات ژنتیکی غیر قابل تغییر است. تمایزی که از رهگذر این نگاه نژادی جعل می‌شود، در مناسبات قدرت و روابط اجتماعی بین طرفین بازتاب می‌یابد و یکی را در جایگاه فرادست و دیگری را در جایگاه فرودست می‌نشاند.

این رفتارهای دیگرستیزانه که مردم عرب، مردم افغانستان، یهودیان، سنی ها، بهائیان و همینطور ترک‌ها، کردها و بلوچ‌ها را در پیوند با هویت قومی آن‌ها، شامل می‌شود نژادپرستانه هستند یا قوم مدارانه؟ به نظر می‌رسد که اگرچه ما در ایران شاهد رفتار و ادبیات قوم مدارانه هستیم دولت نیز با سیاست گذاریها و فرهنگ سازی غلط کمک شایانی در این زمینه به گسترش رفتار جامعه به سمت نژادپرستی کرده است.

ظلمی که به اقوام مختلف ایرانی با پیشینه ی فرهنگی و تاریخی عظیمشان در سالهای حکومت جمهوری اسلامی بر ایران شده امروزه در جای جای میهنمان به چشم میخورد.

بر خلاف آنچه جمهوری اسلامی ایران به جامعه جهانی می‌گوید که ایران در صلح و ثبات درونی به سر می‌برد و از پشتیبانی مردمی برخوردار است، در حقیقت حکومت جمهوری اسلامی ایران یک رژیم دیکتاتوری ایدُولوژیک مذهبی که با زور و قدرت پلیسی و امنیتی استوار است و علیرغم ثروت‌های سرشار معدنی و انسانی و مردمانی پویا و با انرژی، به یمن وجود حکومت ولایت فقیه، جامعه امروزی ایران با سیاستی ور شکسته و اقتصادی ور شکسته تر، مواجه با بیکار ی و فقر، عدم بالندگی اجتماعی و فرهنگی، و فاقد رشد اقتصادی و در برخی مواقع با رشد منفی مواجه بوده است. بیکاری و اعتیاد بی سابقه جوانان و موج عدم امنیت از حال و آینده خود، مخالفت‌های گسترده‌ای را برانگیحته و این رژیم را با عدم ثبات کامل مواجه کرده است. شالوده نظام ولی فقیه بر مبنای یک آپارتاید مذهبی و فرهنگی بنا شده است که بطور تاریخی پایدار نخواهد بود.