کولبران شهروندانی هستند که به دلیل بیکاری و فقر با حمل بارهایی سنگین بر دوش خود مسیرهایی پرخطر در مرز را طی میکنند تا بتوانند درآمدی به دست آورند. به جز تیراندازی مامورین مرزبانی نیروی انتظامی، خطرات دیگری مانند سقوط از ارتفاع، سرمازدگی، تصادفات و انفجار مین نیز جان این افراد را تهدید میکند.
آمار بیکاری در استانهای کردستان، کرمانشاه و آذربایجان غربی که مناطق عمدتا کُردنشین ایران محسوب میشوند، بالا است و سرمایهگذاری کافی برای اشتغالزایی در این استانها صورت نگرفته است. در این شرایط شماری از شهروندان این مناطق برای کسب درآمد ناچار به کولبری میشوند.
در ادامه کشتار سیستماتیک کولبران، سه کولبر اهل روانسر، ثلاثباباجانی و مریوان به نامهای علی احمدی، پرویز مرادی و اقبال علیزاده در حین کولبری در مرز نوسود با شلیک مستقیم نیروهای هنگمرزی به شدت مجروح شدند.
بر اساس گزارش های رسیده، این سه کولبر بامداد روز یکشنبه ۱۳ شهریور ۱۴۰۱ (۴ سپتامبر ۲۰۲۲) در دو مکان مختلف توسط نیروهای هنگمرزی و از فاصله نزدیک با سلاح ساچمهای هدف تیراندازی نیروهای مسلح قرار گرفتهاند. گفتنیست که این سه کولبر از ناحیه پا، سر، کتف و پشت مورد اصابت قرار گرفته و جهت مداوا به مراکز درمانی منتقل شدهاند.
با استناد به آمار به ثبت شده، طی ماه آگوست دستکم ۷ کولبر در مرزهای کُردستان کشته شده و ۲۳ کولبر نیز زخمی شدهاند. ۹۳٪ این موارد با شلیک مستقیم نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران کشته و یا زخمی شدهاند.
طی ماههای اخیر، کشتار کولبران و کاسبکاران مرزی، به طور فزاینده ای روبه افزایش بوده، و این امر موجب اعتراض شدید سازمانهای حقوق بشری و همچنین مردم محلی منطقه شده است. شبکه حقوق بشر کردستان کشتار کولبران را «سیستماتیک» خوانده و میگوید تنها طی یک ماه و نیم گذشته در مناطق مرزی شهرستان بانه دستکم هفت کولبر در پی تیراندازی نیروهای مرزبانی کشته و ۱۲ کولبر دیگر زخمی شدهاند.