یک زن جوان اهل بخش قطور (کوتول) از توابع شهرستان خوی با هویت آیسل دومانی ۲۸ ساله به بهانه هر آنچه ناموس خوانده میشود توسط برادر و دو پسر عموی خود به قتل رسید. بر اساس گزارش رسیده، آیسل دومانی اهل روستای ”گرناویک“ که مادر دو فرزند خردسال نیز میباشد، روز شنبه ۵ شهریور ۱۴۰۱ (۲۷ آگوست ۲۰۲۲) توسط برادر و دو پسر عمویش مورد شکنجه و ضرب و شتم قرار گرفته که منجر به فوت وی شده است.
یک منبع مطلع در اینباره گفت: ” آیسل دومانی طی دو سال گذشته چندین بار توسط همسرش مورد ضرب و شتم قرار گرفته و شکنجه شده است و آیسل هر بار پس از برگشتن به منزل پدری و مادریش توسط خانوادهاش مورد بیاحترامی قرار گرفته و ناچارش کردهاند که به نزد همسر خود برگردد.
این منبع در ادامه اعلام کرد” این زن جوان آخرین باری که توسط همسرش مورد ضرب و شتم قرار گرفته و پس از بازگشت به منزل پدری و مادری نیز مورد بیاحترامی و حتی ضرب و شتم قرار گرفته بود، از منزل خارج شده و نهایتاً روز گذشته به بهانه رابطه با یک فرد دیگر به قتل رسیده شده است”.
گفتنیست که آیسل دومانی مادر یک پسر ۶ ماهه و یک دختر ۲ ساله بود و جسد وی به پزشک قانونی ارومیه منتقل شده است.
یکی از پرشمارترین دلایل قتل زنان به دست شوهرانشان درخواست جدایی و اقدام برای طلاق عنوان میشود. جنایتهای ناموسی یا قتل ناموسی به ارتکاب خشونت و اغلب قتل زنان یک خانواده به دست مردان خویشاوند خود گفته میشود. در قوانین جمهوری اسلامی مواردی در نظر گرفته شده تا افرادی که مرتکب “قتلهای ناموسی” میشوند را از مجازاتهای سنگین معاف کند.
اغلب دختران و زنان قربانی قتلهای ناموسی کسانیاند که در برابر قوانین مردسالار و سلطهگرانه حاکم میایستند و بیشتر عاملان قتل نیز یکی از مردان طایفهاند که خود را مالک زن و بدن او میدانند.
قتلهای منتسب به ناموس بیشتر در جوامعی که بافت سنتی، مذهبی و مردسالار دارند، رخ میدهد اما تفاوت عمده این جنایتها در ایران با سایر کشورها در این است که نظام حاکم هم سلطه مردان بر زنان را به رسمیت میشناسد و قوانین جاری نهتنها برای پیشگیری از چنین جنایتهایی بازدارنده نیستند، که به افزایش آن هم کمک میکنند.
رویکرد حکومت ایران در مواجهه با قتلهای ناموسی یا سکوت و بیاعتنایی است یا اینکه تلویحا از قاتل حمایت میکند. کنشگران مدنی و فعالان حقوق بشر یکصدا بر این باورند که تعدد قتلهای ناموسی به دلیل قوانین زنستیز جمهوری اسلامی ایران است.
آموزش عمومی، فرهنگسازی و اصلاح قوانین راهکارهاییاند که متخصصان علوم اجتماعی برای مبارزه با سنتها و باورهای آسیبزا پیشنهاد میکنند. آموزش عمومی از طریق رسانههای جمعی مثل رادیو و تلویزیونی نتیجه سریعتری دارد. از سوی دیگر، تصویب قوانین بازدارنده میتواند از بروز چنین قتلهایی پیشگیری کند اما در جمهوری اسلامی، اگر قتل ناموسی به دست پدر انجام شود، مجازات شدیدی برای او پیشبینی نشده زیرا طبق قوانین ایران که بر پایه اصول فقه شیعی است، پدر بر فرزند ولایت دارد.