نازنین زاغری رتکلیف، شهروند ایرانی بریتانیایی سرانجام پس از شش سال حبس در ایران در ساعات اولیه بامداد پنجشنبه ۲۶ اسفندماه به بریتانیا، جایی که همسرش ریچارد و دخترش گابریلا زندگی میکنند، بازگشت.
هواپیمای حامل آنها درست بعد از ساعت ۰۱:۰۰ صبح پنجشنبه به وقت گرینویچ در پایگاه هوایی برایز نورتون در آکسفوردشر به زمین نشست.
آزادی آنها بعد از ماه ها مذاکره میان دولت های بریتانیا و ایران انجام شد.
آنها در تصاویر تلویزیونی هنگام ترک هواپیما درحال گپ زدن با روحیه ای خوب دیده می شوند.
لیز تراس وزیر خارجه بریتانیا در توییتی نوشت: “خوشحالم که نازنین و انوشه به سلامت در بریتانیا فرود آمده اند و به خانواده و عزیزان خود پیوسته اند. به خانه خود خوش آمدید.”
آقای راتکلیف پیشتر در روز چهارشنبه گفت او از آزادی همسرش “عمیقا سپاسگزار” است و این “شروع زندگی تازه ای” برای خانواده آنها خواهد بود.
او گفت که دختر هفت ساله شان، گابریلا، اسباب بازی هایی را انتخاب کرده تا در فرودگاه به مادرش نشان دهد و گفت یکی از اولین کارهایی که خواهد کرد دم کردن یک فنجان چای برای اوست.
خبر خروج آنها از ایران را بوریس جانسون نخست وزیر بریتانیا روز چهارشنبه در توییتی اعلام کرده بود: “بسیار خوشوقتم تأیید کنم بازداشت ناعادلانه نازنین زاغری راتکلیف و انوشه آشوری در ایران امروز به پایان رسیده است”.
نازنین زاغری روز چهارشنبه به دنبال پرداخت بدهی بریتانیا بابت قرارداد فروش تانکهای چیفتن به ایران در زمان شاه، آزاد شد. نازنین زاغری، کارمند سابق بنیاد تامپسون رویترز، از فروردین ۱۳۹۵ زمانی که برای دیدار خانوادهاش به ایران رفته بود، به اتهام «کمک به براندازی نرم و جاسوسی» در ایران زندانی شد. او و خانوادهاش بارها این اتهامها را رد کردند. همراه با نازنین زاغری، انوشه آشوری، بازرگان ایرانی بریتانیایی که از سال ۱۳۹۶ پس از سفر به ایران برای دیدار مادرش زندانی بود نیز آزاد شد.
نازنین زاغری و انوشه آشوری با پرواز نیروی هوایی سلطنتی عمان از تهران به مسقط رفتند و از آنجا رهسپار بریتانیا شدند.
باوجود اینکه حکم پنج سال زندان زاغری سال گذشته به پایان رسید او همچنان نتوانست گذرنامهاش را دریافت کند و دادگاههای جدید برای طرح اتهامهای تازه علیه او برگزار شد. همزمان مقامات تهران بهطور شفاف به موضوع بدهی ۴۰۰ میلیون پوندی (۵۳۰ میلیون دلاری) بریتانیا اشاره کردند که در زمان شاه منعقد شده بود اما با وقوع انقلاب تانکها به ایران تحویل داده نشد. اکنون وزرای خارج جمهوری اسلامی ایران و بریتانیا تایید کردهاند که این بدهی پرداخت شده است.
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی گفت که بدهی چند روز قبل دریافت شده است. او در عین حال باوجود سابقه طولانی جمهوری اسلامی در مبادله زندانیان خارجی با پول یا زندانیان دیگر مدعی شد اخبار مربوط به ارتباط آزادی نازنین زاغری و تسویه بدهی بریتانیا «نادرست» است.
لیز تراس، وزیر امور خارجه بریتانیا نیز در بیانیهای تایید کرد که بدهی کشورش به ایران پرداخت شده و «صرف صرف خرید اقلام بشردوستانه» خواهد شد. او در عین حال با اشاره به سفر سه ماه پیش به مسقط از نقش عمان در آزادی این زندانیان قدردانی کرد. عمان پیش از این نیز به آزادی تعدادی از زندانیان خارجی محبوس در ایران کمک کرده بود.
پیش از این گزارش شده بود که به موازات مذاکرات وین برای احیای برجام، مذاکره برای آزادی زندانیان دوتابعیتی یا خارجی از ایران نیز در جریان است. هرچند مذاکرات وین در حال حاضر به دلیل شرطهای تازه روسیه پس از حمله به اوکراین و اعمال تحریمها، در حالت تنفس قرار گرفته است، اما بهنظر میرسد موضوع مبادله زندانیان با توجه به آزادی زاغری و آشوری پیشرفتهایی داشته است.
با این حال تهران تنها شهروندان بریتانیایی را در مقابل دریافت ۵۳۰ میلیون دلار آزاده کرده است و شهروندان آمریکایی مانند مراد طاهباز و سیامک و باقر نمازی آزاد نشدهاند.