دارن بیلر، انسانشناس دانشگاه واشنگتن که به پژوهش دربارهی رنج و مشقت مردم اویغور پرداخته است، میگوید: “از عامل قهرآمیز شدیدی برای این موضوع استفاده کرده و اویغورها هیچ چارهای جز انجام چکاپ نداشتهاند.”
آقای ایمین یکی از میلیونها نفری است که درگیر کارزار نظارت و فشار گستردهی چینیها شده است. درواقع مقامات چین درحال جمعآوری DNA مردم چین هستند
چین قصد دارد اویغورهای این کشور (مردم ساکن شمالغرب چین و عمدتاً از گروههای قومیتی مسلمان) را مجبور به تبعیت بیشتر از حزب کمونیست کند. این موضوع با بازداشت میلیونها مسلمان در ارودگاههای بهاصطلاح «بازآموزی» همراه بوده که با محکومیت گروههای حقوق بشری و تهدید به تحریم ازطرف دولت ترامپ مواجه شده است.
طبق گفتهی گروههای حقوق بشری و فعالان اویغور، جمعآوری اطلاعات ژنتیکی بخش مهمی از کارزار چینیها بهشمار میرود. آنها میگویند پایگاه جامع دادههای DNA ممکن است برای ردیابی اویغورهایی که دربرابر این کارزار مقاومت میکنند، استفاده شود.
برنامهای باعنوان «چکاپ برای همه» (Physicals for All) در شینجیانگ درجریان است. طبق گفته خبرگزاری رسمی چین، از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۷ حدود ۳۶میلیون نفر در این برنامه شرکت داشتهاند. اویغورها و گروههای حقوق بشر گفتهاند که مقامات چینی نمونهی DNA، تصویر عنبیه و سایر اطلاعات شخصی را جمعآوری کردهاند. در این منطقه جمعیتی بالغ بر ۲۴٫۵میلیون نفر زندگی میکنند و مشخص نیست که آیا برخی از ساکنان این منطقه بیش از یکبار در این برنامه شرکت کردهاند یا خیر.
مقامات دولتی شینجیانگ در بیانیهای، جمعآوری نمونههای DNA بهعنوان بخشی از چکاپ رایگان پزشکی را تکذیب کردهاند و گفتهاند دستگاههای DNA که توسط مقامات شینجیانگ آورده شده، باهدف استفادهی داخلی است. کشور چین طی دههها، کنترل و فشار زیادی به مردم شینجیانگ وارد میکند و در سالهای اخیر اویغورها را به ارتکاب یکسری حملات تروریستی در این منطقه و سایر نقاط چین (ازجمله حادثهی سال ۲۰۱۳ که رانندهای در میدان تیانآنمن شهر پکن به دو نفر برخورد کرد) متهم کرده است.
حزب کمونیست در اواخر سال ۲۰۱۶ کارزاری برای تبدیل اویغورها و سایر گروههای اقلیت مسلمان به طرفداران وفادار بهراه انداخت. دولت صدها هزار نفر از آنها را در اردوگاههای بازآموزی زندانی کرده و ادعا میکند که این کار برای اجتناب از فقر، عقبماندگی و اسلام افراطی است. این مقامات اخیراً شروع به جمعآوری نمونههای DNA کردهاند. حداقل در برخی موارد، مردم اطلاعات ژنتیکی خود را بهصورت داوطلبانه به مقامات ندادهاند. برای اینکه اویغورها را به انجام چکاپ رایگان پزشکی وادار کنند، پیامکهایی به پلیس و کارمندان محلی ارسال و به آنها گفته شد که این چکاپ الزامی است. دارن بیلر، انسانشناس دانشگاه واشنگتن که به پژوهش دربارهی رنج و مشقت مردم اویغور پرداخته است، میگوید: “از عامل قهرآمیز شدیدی برای این موضوع استفاده کرده و اویغورها هیچ چارهای جز انجام چکاپ نداشتهاند.”
درپی رفتار کشور چین با مردم اویغور، دولت ترامپ بهدنبال تحریمکردن مقامات و شرکتهای چینی است. کارزار ردیابی باعث ناخشنودی افرادی نظیر تهیر هاموت شده است. پلیس در ماه می سال ۲۰۱۷ اقدام به گرفتن نمونهی خون، اثر انگشت، ثبت صدا و اسکن صورت این مرد ۴۹سالهی اویغور در شینجیانگ کرد و یک ماه بعد از او خواسته شد برای آنچه که چکاپ رایگان سلامتی عنوان شده بود، به کلینیکی محلی مراجعه کند. آقای هاموت، فیلمسازی است که اکنون در ویرجینیا زندگی میکند و بعد از دیدن مردم ۲۰ تا ۴۰ سالهی اویغور در صف چکاپ میگوید: “بعید میدانم که این افراد وحشتزده با رضایت اقدام به ارائهی DNA خود کرده باشند. هیچکس در چنین شرایطی و تحت این فشارها و احتمال بروز خطرات شخصی، با دادن نمونهی خون برای انجام پژوهش موافقت نمیکند. این رفتاری غیرقابل تصور است.”
لازم به یادآوری است که، اویغورها که در استان سین کیانگ چین ساکن هستند، مسلمان و از تبار ترک هستند. آنها حدود ۴۵ درصد جمعیت سینکیانگ را تشکیل میدهند. سینکیانگ رسما یک منطقه خودگردان است، مانند تبت در جنوب چین.
گروههای حقوق بشری از جمله سازمان عفو بینالملل و دیدبان حقوق بشر در گزارشهایی به سازمان ملل متحد، اسناد و مدارک خود دال بر زندانی کردن گسترده مردم منطقه در اردوگاهها را ارائه کردهاند. در این اردوگاهها، زندانیان مجبور هستند سوگند وفاداری به شی جینپینگ، رئیسجمهوری چین یاد کنند.
به گزارش کمیته حقوق بشر سازمان ملل، چین یک میلیون مسلمان اویغور را در مراکز موسوم به مقابله با افراطگرایی نگهداری میکند.
با استناد به خبرگزاری یول پرس