استان سیستان و بلوچستان محروم ترین استان ایران است و این محرومیت برای فاقدین شناسنامه چند برابر است. اگر شناسنامه نداشته باشی از همه حقوق خود از جمله حق بیمه، حق تحصیل، حساب بانکی، انشعاب آب، برق و تلفن، یارانه، زایمان طبیعی در بیمارستان، دریافت گواهینامه رانندگی، دریافت سوخت در زمستان، ثبت تولد، ازدواج و طلاق محروم میشوید.
افراد فاقد شناسنامه برای اثبات هویت خود باید به شورای شهر یا روستا، وزارت اطلاعات، وزارت دادگستری، پلیس و ارگانهای تابعه مراجعه کند و بعد از طی مراحل اداری مختلف باید آزمایش «DNA» بدهند که با توجه به فقر و عدم توانایی پرداخت هزینه سنگین آزمایش ژنتیکی و هزینهها سفر و اقامت چند روزه در تهران برای انجام این آزمایش، همچنان بیهویت باقی میمانند و از همه حقوق محروم هستند.
ملارجب لاشاری یکی از معتمدین و عضو شورای اسلامی روستای سنازی هبودان با بیان اینکه سیزده نفر از اهالی این منطقه محروم فاقد شناسنامه هستند، می گوید: این در حالی است که همه مردم منطقه برای ایرانی بودن آنها گواهی و شهادت میدهند که سالهای سال در این منطقه به صورت جد و آبادی زندگی کردهاند. این منطقه صعبالعبور و کوهستانی است و مردم به دلیل بیسوادی و عدم آگاهی از فواید و مزایای شناسنامه در گذشته موفق به گرفتن شناسنامه نشدهاند.
رئیس شورای اسلامی شهرستان نیکشهربا تاکید بر لزوم تسریع در هویت بخشیدن به فاقدین شناسنامه و با انتقاد از روند کند اجرای اقدامات برای انجام کارهای فاقدین شناسنامه می گوید: جای تاسف است که بعد از گذشت سالها برخی از کم درآمدترین مردم روستایی و شهری این شهرستان از نعمت شناسنامه محروم باشند و همچنان بدون هویت و محروم از هرگونه امکانات و خدمات دولتی نظیر یارانه، انشعاب آب، برق و تلفن و بیمه درمانی باشند. وی می افزاید: کندی کار و بعضا عدم پاسخگویی مسئولان پس از گذشت چند سال به استعلامات کار تکمیل پروندههای فاقدین شناسنامه را با مشکل جدی مواجه کرده است.
فرماندار نیکشهر نیز با تایید محرومیت شمار زیادی از مردم این شهرستان از نعمت شناسنامه اظهار کرده: اقدامات و همکاریهای خوبی در سال گذشته توسط شورای تامین این شهرستان در زمینه حل مشکل فاقدین شناسنامه انجام گرفته است. نتیجه این اقدامات منجر به تشکیل پرونده، تعیین تکلیف پروندههای راکد و ناقص و انجام کارهای اولیه برای صدور سند سجلی شده است. وی اضافه می کند که: قطعا کسی که شناسنامه ندارد از همه امکانات و خدمات رفاهی محروم میشود و حتی اگر نیازمند نیز باشد، نمیتواند تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی باشد و یا یارانه نقدی دریافت کند. فرماندار نیکشهر ادامه داد: بیشتر افراد فاقد شناسنامه در حوزه بخش بنت دهستان توتان و محمدان، بخش مرکزی منطقه هنزم زیردان و بخش های آهوران و لاشار در منطقه هبودان ساکن هستند.
نیکشهر از شمال به شهرستانهای ایرانشهر و دلگان، شرق به شهرستان قصرقند، از جنوب به شهرستان های کنارک و چابهار، غرب به شهرستان فنوج و استان هرمزگان محدود است و در پانصد کیلومتری جنوب زاهدان مرکز استان سیستان و بلوچستان قرار دارد.