رئیس قوه قضائیه روز شنبه دهم اسفند بخشنامه ای صادر کرده که طبق آن به بخشی از زندانیان اجازه مرخصی تا ۱۵ فروردین داده شده است. در این دستور کتبی ابرهیم رئیسی «ضرورت حفظ سلامت زندانیان در شرایط فعلی» را دلیل این بخشنامه ذکر کرده است که میدانیم معنی آن تهدید بیما ری کرونا است .
اما در عین حال این دستور فقط برای زندانیانی قابل اجراست که شرایط عمومی مرخصی دارند .
سوال اول این است که آیا رئیس قوه قضائیه، مجازاتی اضافه برآنچه در حکم مجازات زندانیان آمده برای آنها در نظر گرفته است؟ اگر ماندن در زندان احتمال گرفتار شدن به یک بیما ری خاص را بالا میبرد، آیا دستگاه قضائی در نجات افراد، تبعیض قایل میشود؟ آیا این صدور حکم پنهان و در معرض خطر قراردادن زندانیان نیست؟
تفاوت کسی که چهار سال حکم حبس دارد با کسی که شش سال حکم دارد، فقط در مدت زندانی بودنشان است. هر تبعیضی برای نجات یکی و در خطر قرار دادن دیگری مجازات مضاعف است و خارج از قانون .
اگر ویرو سی وارد زندان شود و کسی از زندانیانی که مشمول شرایط این بخشنامه قرار نگرفته اند دچار آن شود، رئیس قوه قضائیه در عواقب خطرات جانی او نقش مستقیم داشته است .
در این بخشنامه زندانیان سیا سی در ردیف سارقان مسلح و قاتلان طبقه بندی شده اند. فارغ از اینکه حفظ سلامت همه این افراد بدون طبقه بندی وظیفه شماست، اما آیا این بخشنامه به معنی در خطر قرار دادن همه کسانی که ممکن است به سیستمی که شما نمایندگی اش میکنید معترض باشند نیست؟
ستم به زندانیان بیمار
متخصصان می گویند با اینکه درصد فوت مبتلایان به ویروس کرونا ۲ درصد است اما کسانی که سابقه بیماریهای قلبی و ریوی یا بیما ریهای خودایمنی یا عفونی دارند، در معرض خطر جدی هستند .
دربین زندانیان سیاسی که مشمول بخشنامه ابراهیم رئیسی نشده اند، عده ای هستند که بیماریشان آنها را در خط مقدم خطر در صورت مواجهه با چنین بیما ری قرار میدهد. بسیاری از این بیماران برای دسترسی به درمان در شرایط عادی هم دچار مشکلات فراوان بوده اند و به دفعات شنیده ایم که از دسترسی به پزشک متخصص، بیمارستان یا مرکز درمان و داروی ضروری منع شده اند.
روز گذشته خانواده نازنین زاغری از بیما ری او در زندان و تنگی نفس و احساس کوفتگی سخن گفتند و اینکه مسئولان زندان به تقاضای او برای برر سی موضوع و انجام تست کرونا وقعی نگذاشته اند.
همین چند ماه پیش خبر وضعیت بیماری برخی از زندانیان رجایی شهر کرج و ابتلای ۲۱ نفر از آنها به بیماریهای خطرناک از جمله عقونتهای دستگاه گوارش و بیماریهای قلبی منتشر شد. این افراد که از مرخصی رئیس قوه قضائیه محرومند به دلیل این بیماریها در معرض خطر بیشتری قرار دارند.
کسانی در زندانها هستند که دوره سخت مبارزه با بیما ری سرطان را پشت سر گذاشته اند مثل آرش سبحانی .کسانی مثل آتنا دائمی و نرگس محمدی به طور دائم برای دسترسی به درمان و پزشک متحصص برای بیماریهای جدی و خطرناکشان با ممانعت زندان روبرو بوده اند. علاوه بر اینها نرگس محمدی این روزها با تبعید شدن به زندان زنجان و محدودیتهای بسیاری که به دستور وزارت اطلاعات به او و زندان تحمیل شده، به طور سازماندهی شده با مجازاتهای بیشتر از حکمش روبروست .
زندانیان بیمار و زندانیانی که در زندانهای نامناسب از نظر بهداشتی قرار دارند )مثل زندان قرچک( و زندانیانی که از امکان تهیه غذای سالم و مقوی و میوه و آب میوه و سبزیجات برخوردار نیستند، قربانیان تبعیض رئیس قوه قضائیه هستند.
علاوه بر اینها تعدادی از افراد دستگیر شده در همین ماه اخیر، میتوانند ناقل پنهان بیماری به زندان بوده باشند. زیرا در یک ماه اخیر ميدانیم که بسیاری از شهرها درگیر این بیما ری بود بدون اینکه خبرش در جایی درج شود. چه کسی تضمین میکند که این افرادی که تازه دستگیر شده اند در معرض مبتلایان به این ویروس نبودند؟
چنانکه امیرحسین مرادی، زندانی که در اعتراضات آیان ماه دستگیر شد و در یک روند ناعادلانه قضایی حکم اعدام گرفت، در زندان فشافویه به ویروس کرونا مبتلا شده است که نمیدانیم او را به کجا منتقل کرده اند .
در رجائیشهر هم یکی از زندانیان دراویش اعلام کرده که بخشی از زندان را به قرنطینه تبدیل کرده اند و حتی صحبت از مبتلا شدن مسوول فروشگاه زندان به بیما ری کرونا شده است.
بنابراین زندانیان بیمار در معرض یک خطر جدی هستند و مرخصی دادن به آنها برای حفظ جانشان ضروری است . امکانات بهیاری زندانها بسیار اندک و ناکافی است و این خبر تازه ای هم نیست. اما در این روزها به طور خاص در زندانها دستکش و ماسک و وسایل ضدعفونی کننده لازم است. ساختمان زندانها به صورتی است که هوای تازه و نور کافی در داخل آن جریان ندارد و در این شرایط احتمال گسترش بیماری بیشتر از سایر نقاط است .
بنابراین رئیس قوه قضائیه با چنین بخشنامه ای عاملا وعامدا بخش عمده ای از زندانیان سیاسی چه آنها که بیمارند و چه آنها که بیما ر نیستند را مورد تبعیض در برخورداری از امکان پیشگیری مراقبت بهداشتی و درمان قوه قضائیه قرار داده است.
اگر خطری زندانیان را تهدید میکند، فرصت نجات و قرنطینه شدن باید به همه به طور یکسان داده شود. وگرنه هر نتیجه تلخی به معنی جنایت حکومت تلقی خواهد شد و مسوولیت مستقیم آن به عهده شخص رئیس قوه قضائیه است.
شیرین عبادی، برنده جایزه صلح نوبل